Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει για την οστεοπόρωση, μία λέξη που κυριολεκτικά εισέβαλε τα τελευταία χρόνια στο λεξιλόγιο και στη ζωή μας. Αλλά πόσο καλά τη γνωρίζουμε;

            Παρακάτω παραθέτουμε κάποια λιγότερο γνωστά δεδομένα για την οστεοπόρωση:

          • «Αποτελεί το κυριότερο πρόβλημα υγείας παγκοσμίως μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα» (πηγή: Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας).
          • Αποκαλείται «σιωπηλή επιδημία» αφού συνήθως δεν παρουσιάζει συμπτώματα, παρά μόνο όταν έχει συμβεί το πρώτο κάταγμα.
          • Συνιστά τον «πρόδρομο» του κατάγματος και εύστοχα χαρακτηρίστηκε ως «κάταγμα σε νηπιακή ηλικία».
      • Ευθύνεται για δεκάδες εκατομμύρια κατάγματα παγκοσμίως και κοστίζει 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για νοσοκομειακή περίθαλψη μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
         • Προσβάλλει 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 8 άνδρες.
        • Από τις γυναίκες με οστεοπόρωση 1 στις 2 θα υποστεί κάταγμα. Η εμφάνιση δε του πρώτου κατάγματος αυξάνει κατά 13 φορές τον κίνδυνο εμφάνισης ενός δευτέρου κατάγματος σε κάποιο άλλο σημείο του σκελετού.
         • Η μια στις 5 γυναίκες με πρόσφατο σπονδυλικό κάταγμα από οστεοπόρωση θα παρουσιάσει ένα νέο σπονδυλικό κάταγμα μέσα σε 1 έτος.
          • Μέχρι την ηλικία των 80 ετών 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 8 άνδρες θα υποστούν κάταγμα ισχίου.

            Μεγάλη επίσης είναι η νοσηρότητα και η θνητότητα που συνδέονται με την οστεοπόρωση και τα οστεοπορωτικά κατάγματα:

• Τα οστεοπορωτικά κατάγματα καλύπτουν περισσότερες ημέρες νοσηλείας από ότι ο διαβήτης, το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ο καρκίνος του μαστού, σε γυναίκες ηλικίας άνω των 45 ετών.
• Μετά από οστεοπορωτικό κάταγμα ισχίου 1 στους 5 ασθενείς άνω των 65 ετών αποβιώνει μέσα σε ένα έτος και από τους επιβιώσαντες πάνω από τους μισούς γίνονται οριστικά εξαρτημένοι από τρίτους.
• Ο κίνδυνος μία γυναίκα να αποβιώσει μετά από κάταγμα ισχίου είναι ίδιος ή και μεγαλύτερος από ότι να αποβιώσει από καρκίνο του μαστού.
• Η επίπτωση των οστεοπορωτικών καταγμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα 50 έτη. Μία ελληνική μελέτη διαπιστώνει 7,5% αύξηση των καταγμάτων μόνο μέσα σε 1 έτος.

Η διεθνής υγειονομική κοινότητα έχει πλέον πεισθεί για την αναγκαιότητα λήψης μέτρων πρόληψης αυτής της αυξανόμενης απειλής. Οι προσπάθειες εστιάζονται κυρίως στην έγκαιρη διάγνωση της πάθησης. Για το σκοπό αυτό το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (IOF) ανέπτυξε το λεγόμενο «τεστ του 1 λεπτού» (Οne-minute test). Αποτελεί ένα απλό ερωτηματολόγιο δέκα ερωτήσεων που απαντώνται με ένα ΝΑΙ ή ΟΧΙ και παρέχει σε κάθε γυναίκα ή άνδρα τη δυνατότητα να αναγνωρίζει απλά και εύκολα εάν βρίσκεται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη της οστεοπόρωσης (βλ. πίνακα). Έστω και μία καταφατική απάντηση αποκαλύπτει στον ενδιαφερόμενο προδιάθεση για εκδήλωση της νόσου και οφείλει να τον ευαισθητοποιήσει για περαιτέρω έρευνα. Η διενέργεια αυτού του τεστ σε όσο το δυνατόν περισσότερο πληθυσμό θα εξασφαλίσει υψηλά επίπεδα πρόληψης των καταγμάτων.
            Στο θέμα αντιμετώπισης της οστεοπόρωσης τα δεδομένα είναι αναμφισβήτητα πιο αισιόδοξα. Διατίθεται σήμερα πλήθος αξιόλογων σκευασμάτων που παρέχουν τη δυνατότητα αποτελεσματικότατης θεραπείας της πάθησης. Επιπλέον δε, διαγράφονται στο προσκήνιο νέες θεραπευτικές εξελίξεις που σίγουρα υπόσχονται ένα καλύτερο αύριο στους πάσχοντες από οστεοπόρωση. Στο θέμα της θεραπείας να αναφέρω από τα μη φαρμακευτικά τη βάδιση, την έκθεση στον ήλιο, την άσκηση. Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει :

• Ασβέστιο και βιταμίνη D 
• Καλσιτονίνη σολωμού
• Διφωσφονικά άλατα
• HRT (ορμονική υποκατάσταση)
• Παράγωγα παραθορμόνης
• Ρανελικό στρόντιο
• Denosumab 

            Στη θεραπεία των οστεοπορωτικών καταγμάτων έχει εφαρμογή η χειρουργική ορθοπεδική και εδώ να αναφέρω την κυφοπλαστική των σπονδυλικών καταγμάτων, την αρθροπλαστική ή την ήλωση του ισχίου, την οστεοσύνθεση των μακρών οστών και της πτέρνας.

                        ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΤΕΣΤ ΤΟΥ 1 ΛΕΠΤΟΥ»

1. Είχε κάταγμα ισχίου κάποιος από τους γονείς σας;
2. Είχατε κάποτε κάταγμα από κάκωση μικρής βίας;
3. Έχετε πάρει κορτιζόνη για διάστημα περισσότερο από ένα τρίμηνο;
4. Έχετε χάσει τελευταία περισσότερο από 3 εκ. ύψους;
5. Πίνετε συχνά οινοπνευματώδη;
6. Καπνίζετε περισσότερο από 20 τσιγάρα την ημέρα;
7. Πάσχετε από συχνές διάρροιες;
8. Για γυναίκες: Είχατε εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 45 χρόνων;
9. Για γυναίκες: Είχατε διακοπή της περιόδου για διάστημα περισσότερο από 12 μήνες;
10. Για άντρες: Παρουσιάσατε ανικανότητα, έλλειψη libido ή συμπτώματα ανεπάρκειας τεστοστερόνης;

ΠΙΝΑΚΑΣ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εάν απαντήσατε ΝΑΙ έστω και σε μία ερώτηση, συνιστάται να συμβουλευθείτε το γιατρό. Οργάνωση Υγείας