Αυχενικό σύνδρομο

Χρόνιος Πόνος Σπονδυλικής Στήλης Αυχενικό σύνδρομο

ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

    Το «αυχενικό σύνδρομο» είναι ένας όρος που συχνά χρησιμοποιείται λανθασμένα ως διάγνωση για να περιγράψει οποιαδήποτε επώδυνη κατάσταση στην περιοχή του αυχένα, αλλά και επεισόδια ζάλης, πονοκεφάλου κλπ. Ο σωστός όρος θα ήταν ‘αυχενικά σύνδρομα’, μια και πρόκειται για περισσότερα του ενός προβλήματα που έχουν ως αίτια παθήσεις του αυχενικού τμήματος της σπονδυλικής στήλης. Οποιαδήποτε ενόχληση ή συνδυασμός συμπτωμάτων που οφείλεται σε πάθηση των αυχενικών σπονδύλων, μεσοσπονδυλίων δίσκων, αρθρώσεων, νεύρων ή μυών μπορεί να ονομαστεί ‘αυχενικό σύνδρομο’.
Image
   Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνήθως παρουσιάζεται μετά τα 25 - 30 έτη. Ο όρος αυχενικό σύνδρομο είναι καθαρά ελληνικός, των αρχών του περασμένου αιώνα, και προφανώς ο όρος πέρασε σε χρήση στο ευρύ ελληνικό κοινό - που συνεχίζει να τον χρησιμοποιεί λανθασμένα - από τους ιατρούς που τότε αγνοούσαν το αίτιο. Μην ξεχνάμε ότι οι κήλες δίσκων ανακαλύφθηκαν από Αμερικανούς περί το 1930, αλλά η ύπαρξή τους τεκμηριώθηκε και διαδόθηκε μετά το 1975, με τη χρήση της αξονικής τομογραφίας.

       Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν συχνά μια ομάδα συμπτωμάτων από τον αυχένα, πού περιλαμβάνει :

• αυχεναλγία (πόνος στον αυχένα),
• δυσκαμψία της Αυχενικής Μοίρας της Σπονδυλικής Στήλης (δυσκολία στις κινήσεις),
• αντανάκλαση στη ράχη και τα άνω άκρα (αυχενική ριζοπάθεια),
• αδυναμία και μειωμένα αντανακλαστικά στα άνω και κάτω άκρα,
• ζάλη, αστάθεια, ίλιγγος (αυχενογενής ζάλη),
• πονοκέφαλο (κεφαλαλγία εκ τάσεως),
Επίσης :
• οπτικές ή ακουστικές διαταραχές,
• προβλήματα στο βάδισμα («σπαστικό βάδισμα»), αυχενική μυελοπάθεια,
• διαταραχές της ψυχοσύνθεσης ή και της συμπεριφοράς (άγχος, αντικοινωνικότητα).
  
       Ο πόνος στον αυχένα και τα συνοδά του σημεία είναι πολύ συχνό πρόβλημα στο γενικό πληθυσμό. Σύμφωνα με μελέτες αυχεναλγία εμφανίζει ένας στους 10 ανθρώπους όλων των ηλικιών πράγμα που σημαίνει ότι 1.000.000 Έλληνες πάσχουν από αυχεναλγία. Από αυτούς, οι μισοί περίπου έχουν σοβαρό πρόβλημα, που απαιτεί ιατρική παρακολούθηση και φαρμακευτική θεραπεία. Οι γυναίκες εμφανίζουν πολύ πιο συχνά αυχεναλγία (2-4 φορές συχνότερα των ανδρών) και όλες οι καταστάσεις πόνου στον αυχένα, οποιασδήποτε αιτίας, συνδυάζονται με άγχος. Συχνά οι πάσχοντες από αυχενική ριζοπάθεια δεν πονούν στον αυχένα αλλά στον ώμο. Μάλιστα στατιστικώς, το συχνότερο αίτιο πόνου στον ώμο είναι η αυχενική ριζοπάθεια και δεύτερο ακολουθεί η περιαρθρίτιδα του ώμου (τενοντίτις υπερακανθίου τένοντος). Ακολουθούν άλλα 80-100 αίτια. Στους 100 περίπου ασθενείς που απευθύνονται σε ορθοπεδικό, το 40% έχουν πρόβλημα οσφυαλγίας, το 20% έχουν πρόβλημα αυχεναλγίας και οι υπόλοιποι 40% μοιράζονται σε 3.000 παθήσεις της Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας. Πάντως το συχνότερο αίτιο πόνου στον αυχένα είναι η κήλη δίσκου αυχένος Α5-Α6. Σε άτομα 30 ετών έχει ήδη δισκοκήλη το 20%, σε άτομα 50 ετών έχει δισκοκήλη το 90%, και από εκεί και πάνω έχουν σχεδόν όλοι.
  
        Τα δημοσιευθέντα αίτια αυχεναλγίας (πόνου στον αυχένα) είναι περί τα 80 - 100 και τα συχνότερα από αυτά αφορούν :

1. Κήλη δίσκου αυχένος (δισκοκήλη)
2. Εκφυλιστική δισκοπάθεια και εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα
3. Μυοσυνδεσμική καταπόνηση, από σκυφτή θέση κεφαλής σε κάμψη
4. Κεφαλαλγία εκ τάσεως (tension headache).
 
 
      Ακολουθεί πλήρης πίνακας των αιτίων αυχενικού συνδρόμου :

** A. Τραυματικά αίτια αυχεναλγίας:
** 1) Κατάγματα, εξαρθρήματα, υπεξαρθρήματα, ΑΜΣΣ.
** 2) Τραυματισμοί μαλακών μορίων ΑΜΣΣ (Whiplash Injury, Sprain, Strain)
** 3) Εξελκυσμός βραχιονίου πλέγματος (Brachial Plexus Injury).
** 4) Μετατραυματικές βλάβες αυχένος.
** B. Εκφυλιστικά-Φλεγμονώδη-Ρευματολογικά αίτια:
** 1) Αυχενική Εκφυλιστική Δισκοπάθεια (Degenerative Cervical Disk Disease).
** 2) Αυχενική Σπονδύλωση, ή, Σπονδυλαρθρίτις (Cerv. Spondylosis, Degener.Arthritis) της τρίτης ηλικίας
** 3) Παραμορφωτική Σπονδύλωση (Spondylosis Deformans).
** 4) Αγκυλωτική υπερόστωση του αυχένος (Νόσος του Forestier,ή Σύνδρομο DISH).
** 5) Αγκυλωτική σπονδυλίτις του αυχένος (Ankylosing Spondylitis), ή Νόσος Marie Strumbell Bechterev.
** 6) Ρευματοειδής αρθρίτις Αυχένος, οροθετική (75%) ή οροαρνητική (25%). Αστάθεια.
** 7) Ρευματική πολυμυαλγία με προσβολή του αυχένος.
** Γ. Λειτουργικά-Μηχανικά αίτια Αυχενικού Συνδρόμου-Σύνδρομα Καταπόνησης:
** 1) Mυϊκή Αυχεναλγία-Μυοτενόντια Διάταση τού Αυχένος (Cervical Musculotendinous Strain).
** 2) Κήλη δίσκου αυχένος (Prolapsed Cervical Disk, ή Herniated Nucleus Pulposus).
** 3) Αυχενική κατώτερη Σπονδυλολίσθηση : Πχ Α5-Α6,ή Α6-Α7 διαστημάτων.
** 4) Αυχενική ανώτερη Σπονδυλολίσθηση, με αστάθεια Α1-Α2 (Grisel Syndrome).
** 5) Ραιβόκρανο κάθε αιτιολογίας(Torticollis).
** 6) Σύνδρομο του Ανελκτήρος Ωμοπλάτης Μυός - Τενοντίτις (Elevator Scapulae Syndrome): Τενοντίτις, διάταση, θλάση, σύσπαση, μυαλγία.
** 7) Σύνδρομο του Τραπεζοειδούς Μυός - Τενοντίτις: Τενοντίτις, διάταση, θλάση, σύσπαση, μυαλγία
** 8) Σύνδρομο του Ρομβοειδούς Μυός - Τενοντίτις: Τενοντίτις, διάταση, θλάση, σύσπαση, μυαλγία.
** 9) Μυΐτιδα αυχενικών μυών με μυϊκό σπασμό "εκ ψύξεως"(Freezing, Frostbite)
** 10)Σύνδρομο Καταπόνησης του Άτλαντα ή Σύνδρομο Χαράλαμπου Γκούβα
** Δ. Μικροβιακές Λοιμώξεις του Αυχένος:
** 1) Σπονδυλοδισκίτιδα ΑΜΣΣ από κοινά μικρόβια (S.Aureus, E.Coli, κλπ)
** 2) Μικροβιακή Φλεγμονή Α1-Α2 με αυτόματο υπεξάρθρημα Άτλαντα (Grisel Syndrome)
** 3) Φυματιώδης σπονδυλίτις Αυχένος (TBC).
** 4) Οστεομυελίτιδα αυχενικού σπονδύλου.
** 5) Σπονδυλοδισκίτιδα ΑΜΣΣ από Brucella Μελιταίου.
** Ε. Νεοπλασίες-Όγκοι Αυχένος & παραπλήσιων περιοχών:
** 1) Πρωτοπαθείς όγκοι τού αυχένος (σάρκωμα, μυέλωμα, μηνιγγίωμα, κλπ)
** 2) Δευτεροπαθείς όγκοι τού αυχένος (οστικές μεταστάσεις καρκίνου)
** 3) Όγκοι Πνεύμονος (Pancoast) πού πιέζουν τό Βραχιόνιο Πλέγμα.
** 4) Όγκοι μαλακών μορίων αυχένος(Πχ κύστεις, λιπώματα, κλπ).
** 5) Όγκοι Εγκεφάλου και Παρεγκεφαλίδος με συμπτώματα στον αυχένα.
** 6) Όγκοι οστικοί 1ης και 2ης πλευράς (πχ οστεοειδές οστέωμα, γιγαντοκυτταρικός όγκος, κλπ)
** Ζ. Μεταβολικά και Ενδοκρινικά αίτια αυχεναλγίας:
** 1) Διαβητική Πολυνευροπάθεια, με προσβολή και αυχενικών νεύρων.
** 2) Σύνδρομο Cushing.
** 3) Παθήσεις Θυρεοειδούς αδένος.
** 4) Αλκοολική Πολυνευροπάθεια, με προσβολή και αυχενικών νεύρων.
** 5) Αλκαπτονουρική αρθροπάθεια του αυχένος (Ωχρωνοσία)
** Η. Προβαλλόμενος-ακτινοβολούμενος-αντανακλώμενος πόνος στόν αυχένα:
** 1) Παθήσεις Κρανίου : Πχ. Πρωτοπαθείς ή Μεταστατικοί Όγκοι εγκεφάλου και παρεγκεφαλίδος.
** 2) Παθήσεις Ώμου: Πχ. Περιαρθρίτις, Συμφυτική Θυλακίτις, κλπ
** 3) Παθήσεις Αγκώνος: Επικονδυλίτις, Παγίδευση κερκιδικού Νεύρου, κλπ
** 4) Παθήσεις Χεριού: Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος, Σύνδρομο Ωλενίου Σωλήνος Guyon
** 5) Παθήσεις Ενδοθωρακικές: Έμφραγμα Μυοκαρδίου, Στηθάγχη, Καρκίνος Πνεύμονος, κλπ
** 6) Παθήσεις Ενδοκοιλιακές: Πεπτικό έλκος, Οισοφαγίτιδα, Ευερέθιστο έντερο, κλπ
** Θ. Συγγενείς ανωμαλίες-Γενετικές παθήσεις:
** 1. Συγγενές Μυογενές Ραιβόκρανο (Congenital Muscular Torticollis).
** 2. Συγγενείς ανωμαλίες Άτλαντος - (Α1 σπόνδυλος, Atlas): Έλλειψη οπισθίου τόξου Άτλαντος: Στο 1,5-3,5% του πληθυσμού. Δισχιδής Ράχη. Bραχύτατο πρόσθιο τόξο του Άτλαντος. Έλλειψη μέσης μοίρας τόξου του Άτλαντος. Διπλή εγκάρσια απόφυση Άτλαντος. Ινιοποίηση του Άτλαντος(συσσωμάτωση με το Ινιακό οστό):Οccipitalisation. Ύπαρξη δεύτερου άτλαντος (ινιακός σπόνδυλος)
** 3. Συγγενείς ανωμαλίες Επιστροφέως, ή Άξονος (Α2 σπόνδυλος, Άξων, Αxis, Epistropheus): Υποπλασία της οδοντοειδούς αποφύσεως(Odontoid Hypoplasia). Πλήρης έλλειψης τού Οδόντος. Οδόντας ως ανεξάρτητο Οδοντοειδές οστό (Os Odontoideum). Οστάριο του Bergman. Δισχιδής ράχη Α2 σπονδύλου. Συσσωμάτωση Α1 και Α2 σπονδύλου Α2 με Α3 (σπανιότατο). Διπλασιασμός του Α2 σπονδύλου, με κεχωρισμένα πέταλα και αποφύσεις.
** 4. Σύνδρομο Klippel-Feil ή Συγγενής Bράχυνση του Λαιμού, ή Συγγενής Συνοστέωση Αυχενικών Σπονδύλων, ή Cervical Vertebral Synostosis)
** 5. Συγγενής υψηλή ωμοπλάτη ή Παραμόρφωση Sprenghel (Congenital Elevation of the Scapula, Sprenghel's Deformity).
** 6. Συγγενής Yπεράριθμη αυχενική πλευρά (Cervical Rib)
** 7. Συγγενής Δυσπλασία Σκαληνών Μυών, Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου (Thoracic outlet syndrome)
** 8. Σύνδρομο της Κροτούσης Ωμοπλάτης (Grating Scapula).
** Ι. Πιεστικές και άλλες Νευρίτιδες και βλάβες περιφερικών νεύρων αυχένος:
** 1. Πιεστικές Νευρίτιδες (ριζίτιδες) ριζών:Α5,Α6,Α7,και Α8,από Κήλη ή Σπονδύλωση
** 2. Έρπις ζωστήρ Αυχενικών ριζών: Χρειάζεται προσοχή, υποδηλώνει πιθανή ανοσοκαταστολή!
** 3. Πιεστικές Νευρίτιδες (Ριζίτιδες) από όγκους ή φλεγμονές μαλακών μορίων. 4.Νευρίτιδες(Ριζίτιδες) αυχένος μεταβολικής αιτιολογίας(αλκοόλ, διαβήτης, κλπ)
** Κ. Διάφορα αταξινόμητα αίτια Αυχεναλγίας:
** 1. Σύνδρομο Συνδετικίτιδας, ή Ινοσίτις (Fibrositis, Μείωση ουδού πόνου).
** 2. Σύνδρομο Άνω Θωρακικού Στομίου (Thoracic Outlet Syndrome).
** 3. Αυχενική σπονδυλική μυελοπάθεια, μή συμπιεστικής αιτιολογίας.
** 4. Καλόηθες παροξυσμικό ραιβόκρανο παιδικής ηλικίας
** 5. Σύνδρομο Sandifer (αυχεναλγία + ανάρροια + ραιβόκρανο)
** 6. Πρωινή αυχεναλγία από νοθευμένα αλκοολικά ποτά.
** 7. Νευρώσεις και Ψυχώσεις. Ψυχοσωματικές διαταραχές. Σωματομετατροπή.
** 8. Σύνδρομο του Γραφείου (Office Syndrome): Αυχεναλγία, χαμηλή, υψηλή, με Οπτική, πνευματική, ψυχική καταπόνηση.
** 9. Υποκρινόμενος ασθενής - Ωφελιμιστικές τάσεις.

  Η εκδοχή της Νευρολογίας
  Σύμφωνα με έλληνα νευρολόγο, οι αιτίες είναι διαφορετικές, για τον απλούστατο λόγο ότι οι κατηγορίες ασθενών, με τις οποίες ασχολείται ένας ορθοπεδικός και ένας νευρολόγος, διαφέρουν. Κατ' αυτόν, τα κυριότερα αίτια αυχεναλγίας είναι τα εξής :
1. Κεφαλαλγία εκ τάσεως
2. Αυχενογενής κεφαλαλγία
3. Αυχενική ριζίτιδα
4. Ινομυαλγία (fibromyalfia)
5. Θλάσεις μυών του αυχένα (μυοσυνδεσμική καταπόνηση).
 
Διάγνωση
Η διάγνωση θα βασιστεί :
• Σε ένα καλό, λεπτομερειακό ιστορικό του ασθενή.
• Σε μία καλή κλινική εξέταση που θα συμπεριλαμβάνει και πλήρη νευρολογική εκτίμηση.
Αν κριθεί αναγκαίο και ανάλογα με την περίπτωση, ο ασθενής θα προβεί :
• Σε ακτινολογικό έλεγχο, αξονική ή και μαγνητική τομογραφία.
Image
  • Σε νευροφυσιολογική μελέτη.
• Σε σπινθηρογράφημα οστών.
• Σε μυελογράφημα.
• Σε εργαστηριακές εξετάσεις.

        Δυστυχώς, μια από τις σοβαρότερες και πιο δυσεπίλυτες παθολογικές καταστάσεις που προκαλεί η φυσιολογική φθορά του οργανισμού με την πάροδο του χρόνου καθώς και η αυτοματοποίηση που επικρατεί σε όλες τις εκδηλώσεις της καθημερινότητας είναι το αυχενικό σύνδρομο. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής , η κακή διατροφή και φυσικά η έλλειψη σωματικής άσκησης επιδεινώνουν το φαινόμενο αυτό που ταλαιπωρεί κατά πλειοψηφία αυτούς που κάνουν καθιστική δουλειά (οι οποίοι συνήθως δεν κάθονται στη σωστή θέση), όσους βρίσκονται με τις ώρες ακίνητοι, ή αναγκάζονται να δουλέψουν πολλές ώρες της ημέρας μπροστά σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ο ύπνος επίσης, σε κακή στάση του σώματος, προκαλεί καταπόνηση των μυών και των συνδέσμων της περιοχής, με αποτέλεσμα τον πόνο και τον περιορισμό της κίνησης. Μια στατιστική διαπίστωση έχει να κάνει με τις γυναίκες οι οποίες ταλαιπωρούνται περισσότερο από τους άνδρες. Ενώ η ίδια στατιστική λέει ότι 7 στους 10 κάποια στιγμή στη ζωή τους θα εμφανίσουν πόνο στον αυχένα.

Θεραπεία
      Μη φαρμακευτική θεραπεία :
• Ξεκούραση.
• Εφαρμογή ανατομικού μαξιλαριού στον ύπνο.
• Αν και η χρήση κολάρου αμφισβητείται, σε περίπτωση που κριθεί απαραίτητο, ο ασθενής πρέπει να συμμορφωθεί με τις οδηγίες του ορθοπαιδικού.
• Φυσικοθεραπεία : όπου μπορούν να εφαρμοστούν και άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως φυσικά μέσα (π.χ. θερμά επιθέματα), τεχνικές κινητοποίησης του αυχένα στο φυσιολογικό εύρος της κίνησης, εξειδικευμένη κινησιοθεραπεία (διατάσεις, έλξεις), ηλεκτροθεραπεία, μαγνητοθεραπεία, λέιζερ, επανεκπαίδευση του ασθενούς για διόρθωση της στάσης.
• Ολιστική θεραπεία (βελονισμός).

      Φαρμακευτική θεραπεία
• Συμπτωματική θεραπεία με αναλγητικά (απλά έως μείζονα).
• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
• Μυοχαλαρωτικά φάρμακα.
• Αντιεπιληπτικά φάρμακα, τα οποία ελέγχουν αποτελεσματικά το νευρογενή πόνο που συνοδεύει τη διαταραχή.
• Παρασπονδυλικές εγχύσεις εκδόχων κορτιζόνης και ξυλοκαΐνης (facet joints).
• Επισκληρίδια ένεση κορτιζόνης η οποία όμως παρά τα δραστικά αποτελέσματα της, παρουσιάζει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες, για αυτό και οι ενδείξεις της είναι πολύ περιορισμένες.

      Χειρουργική θεραπεία
  Σε περιπτώσεις βλάβης του νωτιαίου μυελού και σημαντικής μυϊκής αδυναμίας (μυελοπάθειας), εμμένουσας νευρολογικής σημειολογίας λόγω δισκοκήλης (με πίεση κάποιας νευρικής ρίζας, ή σπονδυλικής στένωσης, ή εκσεσημασμένης εκφυλιστικής σπονδυλαρθροπάθειας) αποφασίζεται :
• Εκτομή του μεσοσπονδυλίου δίσκου, δηλαδή δισκεκτομή με ή χωρίς 
• εκτομή του πετάλου του αντίστοιχου σπονδύλου (πεταλεκτομή).
• Αυχενική σπονδυλοδεσία.
• Σπονδυλοπλαστική.

        Πολύ σημαντικό εδώ θα πρέπει να αναφέρω ότι και στην Ελλάδα την τελευταία διετία, εκτελούμε ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στην σπονδυλική στήλη, που αποσκοπούν στον ελάχιστο τραυματισμό των μαλακών μορίων, στην άμεση ανακούφιση από τον πόνο και στην ταχύτερη επιστροφή στις δραστηριότητες του ασθενή. Αυτό που πρέπει επίσης να καταλάβουμε είναι ότι δεν καταργούμε κάποιες σημαντικές παραδοσιακές επεμβάσεις, αλλά έχουμε στη φαρέτρα μας, όπου οι ενδείξεις μας το επιτρέπουν, πρωτοποριακές απόλυτα ασφαλείς χειρουργικές τεχνικές προς όφελος του ίδιου του ασθενή. Θα αναφέρω την Διαδερμική Ενδοσκοπική Δισκεκτομή, την Διαδερμική Ενδοσκοπική Ριζοτομή, τη Διαδερμική Δισκοπλαστική και άλλες

Επικοινωνήστε

Σκαγιάς Κωνσταντίνος, Χειρουργός Ορθοπεδικός-Τραυματιολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Τ. Επικ. Επιμελητής Κλινικής
Αθλητικών Κακώσεων Νοσοκομείου ΚΑΤ

Κρέοντος 138, Αθήνα - Σεπόλια, 10443, ΑΤΤΙΚΗ

Ιατρείο: 211 700 1020

κιν. 6945 465 468

Email: doctor@orthoskag.gr

Search