Διαδερμική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης
Ελάχιστα Επεμβατικές Τεχνικές Διαδερμική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης
Διαδερμική Ενδοσκοπική Χειρουργική Σπονδυλικής Στήλης με τοπική αναισθησία
Μία καινοτόμος μέθοδος χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης, ακολουθώντας τα βήματα της αρθροσκοπικής τεχνικής και τη φιλοσοφία της ελάχιστα τραυματικής προσπέλασης είναι η διαδερμική ενδοσκοπική χειρουργική. Πρόκειται για μία μέθοδο που κερδίζει καθημερινά νέους υποστηρικτές παγκοσμίως και την τελευταία διετία και στη χώρα μας. Εκτελείται με την βοήθεια ειδικής κάμερας, του ενδοσκοπίου που εισάγεται στην πάσχουσα περιοχή μέσω μικρής τομής του δέρματος, επιτρέποντας μεγάλη ποικιλία επεμβάσεων.
Οι εφαρμογές της μεθόδου είναι πάρα πολλές, όπως η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, η δισκοπάθεια, η βαρειά κεντρική στένωση, η πλάγια στένωση, η στένωση του τρήματος, η αστάθεια, ο πόνος της κύφωσης, τα οστεοπορωτικά κατάγματα και γενικότερα σχεδόν όλο το φάσμα των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης. Κύρια πλεονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν η εκτέλεσή της υπό τοπική αναισθησία, η ελάχιστη κάκωση των ιστών που επιτρέπει την ταχύτατη αποκατάσταση, η εκμηδένιση του κινδύνου τραυματισμού των νεύρων και η απουσία μετάγγισης αίματος.
Συγκεκριμένα ο ασθενής χειρουργείται ξύπνιος, υπό τοπική αναισθησία και σε συνεχή επικοινωνία με το χειρουργό, γεγονός που εκμηδενίζει την πιθανότητα κάκωσης των νεύρων, που αποτελούσε την σοβαρότερη επιπλοκή παλαιότερων τεχνικών. Λόγω της πολύ μικρής τομής, των ελάχιστων κακώσεων των μαλακών μορίων και της μη λήψης γενικής αναισθησίας, ο ασθενής δεν χρήζει νοσηλείας και παίρνει εξιτήριο 2-3 ώρες μετά το χειρουργείο. Οι ασθενείς είναι σε θέση να σηκωθούν και να βαδίσουν άμεσα μετεγχειρητικά, ενώ τα συμπτώματά τους (μυρμήγκιασμα, μούδιασμα, αδυναμία στα άκρα), υποχωρούν επίσης άμεσα. Είναι σε θέση να επιστρέψουν άμεσα στις καθημερινές τους δραστηριότητες και μπορούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να αρχίσουν και αθλητικές δραστηριότητες.
Συγκεκριμένα ο ασθενής χειρουργείται ξύπνιος, υπό τοπική αναισθησία και σε συνεχή επικοινωνία με το χειρουργό, γεγονός που εκμηδενίζει την πιθανότητα κάκωσης των νεύρων, που αποτελούσε την σοβαρότερη επιπλοκή παλαιότερων τεχνικών. Λόγω της πολύ μικρής τομής, των ελάχιστων κακώσεων των μαλακών μορίων και της μη λήψης γενικής αναισθησίας, ο ασθενής δεν χρήζει νοσηλείας και παίρνει εξιτήριο 2-3 ώρες μετά το χειρουργείο. Οι ασθενείς είναι σε θέση να σηκωθούν και να βαδίσουν άμεσα μετεγχειρητικά, ενώ τα συμπτώματά τους (μυρμήγκιασμα, μούδιασμα, αδυναμία στα άκρα), υποχωρούν επίσης άμεσα. Είναι σε θέση να επιστρέψουν άμεσα στις καθημερινές τους δραστηριότητες και μπορούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να αρχίσουν και αθλητικές δραστηριότητες.
Διαδερμική Ενδοσκοπική Δισκεκτομή
Πρόκειται για μια καινούργια χειρουργική τεχνική αφαίρεσης κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Με αυτή τη τεχνική γίνεται αφαίρεση του δίσκου υπό άμεση όραση με τη βοήθεια ενός ενδοσκοπίου. Το ενδοσκόπιο είναι μια οπτική κάμερα στο μέγεθος ενός στυλό που εισάγεται στη περιοχή της κήλης υπό ακτινολογική καθοδήγηση. Στη συνέχεια αφαιρείται το τμήμα του δίσκου που πιέζει τη νευρική ρίζα. Η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα της σπονδυλικής στήλης (οσφυϊκή, θωρακική και αυχενική). Ο ασθενής μπορεί να φύγει την ίδια μέρα ή την επόμενη μέρα από την επέμβαση. Σε μεγαλύτερους ηλικιακά ασθενείς με εκτεταμένη εκφυλλιστική σπονδυλαρθροπάθεια, η επέμβαση μπορεί να συνδυασθεί και με την ενδοσκοπική ριζοτομή. Η ομάδα μου έχει χειρουργήσει μία μεγάλη σειρά περιστατικών με την συγκεκριμένη τεχνική τα τελευταία δύο χρόνια. Μία παρουσίαση περιστατικού μπορείτε να δείτε σε αυτο το VIDEO. Για την καλύτερη κατανόηση της τεχνικής, παρουσιάζω σε αυτό το SLIDE SHOW τα κυριότερα βήματα της επέμβασης.
Διαδερμική Ενδοσκοπική Ριζοτομή
Εφαρμόζεται σε περιστατικά με τη βοήθεια του ειδικού ενδοσκοπίου και είναι δυνατό να γίνει απονεύρωση των διαρθρώσεων μέσω μια τομής του νευρικού κλάδου που νευρώνει τις διαρθρώσεις. Οι οπίσθιες διαρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης μπορεί να γίνουν επώδυνες όταν εκφυλίζονται. Αν ο πόνος υποχωρεί μετά την έγχυση τοπικού αναισθητικού στις διαρθρώσεις, σημαίνει ότι μέρος του πόνου οφείλεται και σε αυτές. Η σημαντικότητα αυτής της επέμβασης μπορεί να εξηγηθεί κάνοντας αναφορά στην ανατομία της περιοχής. Ας θεωρήσουμε μία σπονδυλική μονάδα το σύμπλεγμα του μεσοσπονδύλιου δίσκου, του υπερκείμενου και του υποκείμενου σπονδύλου μαζί με τις οπίσθιες διαρθρώσεις. Ένα πολύ σημαντικό νεύρο που εμφανίζει υποδοχείς πόνου σε αυτή την σπονδυλική μονάδα είναι ο μηνιγγικός κλάδος των νωτιαίων νεύρων που ονομάζεται παλίνδρομο μηνιγγικό νεύρο (sinuvertebral nerv). Υποδοχείς πόνου ευρίσκονται στην οπίσθια και πλαγία εξωτερική επιφάνεια του ινώδους δακτυλίου του μεσοσπονδυλίου δίσκου (η πρόσθια επιφάνεια φέρει ελάχιστους ή και καθόλου υποδοχείς). Το ίδιο νεύρο λαμβάνει και αισθητικές ίνες του πόνου από τον οπίσθιο επιμήκη σύνδεσμο, ιδιαίτερα από την περιοχή που αυτός συνδέεται με την οπίσθια επιφάνεια του ινώδους δακτυλίου του σύστοιχου μεσοσπονδύλιου δίσκου, από τις σύστοιχες διαρθρώσεις, από το μηνιγγικό σάκο και από το περιόστεο των σπονδύλων. Όλες οι ίνες συγκεντρώνονται σε δέσμες και σχηματίζουν το νεύρο που τελικά εισέρχεται στο νωτιαίο μυελό από το σύστοιχο μεσοσποδύλιο τρήμα. Με λίγα λόγια, οποιοδήποτε σημείο από αυτά που προαναφέρθησαν αν ερεθίζεται για κάποιο λόγο, παράγει πόνο. Απόλυτη ένδειξη για θεραπεία είναι η διαδερμική ενδοσκοπική ριζοτομή, με πολύ καλά αποτελέσματα στους ασθενείς που υπεβλήθησαν στην πρωτοποριακή αυτή τεχνική.
Διαδερμική δισκοπλαστική
Πρόκειται για μία ανώδυνη και αναίμακτη τεχνική κατά την οποία μία λεπτή βελόνα εισέρχεται στον πηκτοειδή πυρήνα του μεσοσπονδύλιου δίσκου μέσα στον οποίο εγχύεται ειδική ουσία υπό την μορφή gel.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος που αποτελεί το κύριο σταθεροποιητικό και στηρικτικό στοιχείο μεταξύ των σπονδύλων αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο και τον πηκτοειδή πυρήνα. Όταν καταστραφεί αυτή η δομή και η σχέση μεταξύ τους, ο πηκτοειδής πυρήνας χάνει τις μηχανικές του ιδιότητες, αλλάζει κατά κάποιο τρόπο μορφή και πολλές φορές δημιουργεί τις κήλες (δισκοκήλες). Όλη αυτή η κατάσταση είναι υπεύθυνη για πόνους στη μέση, τον αυχένα ή σε κάποιο χέρι-πόδι.
Το ενδοδισκικό gel τοποθετείται υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση και με τοπική αναισθησία με λεπτή βελόνα μέσα στο μεσοσπονδύλιο δίσκο, στην περιοχή που βρίσκεται ο κατεστραμμένος πηκτοειδής πυρήνας. Το ενέσιμο φάρμακο είναι σε μορφή gel έτσι ώστε να συγκρατούνται τα συστατικά του και να μην διαχυθούν εκτός του δίσκου. Έτσι δρα τοπικά ώστε να συρρικνώσει το υλικό του πυρήνα. Καθώς το ενέσιμο υλικό είναι υδρόφιλο η συρρίκνωση αυτή πραγματοποιείται με την απορρόφηση νερού από το περιφερικό προς το εσωτερικό (κεντρικό) μέρος του δίσκου μειώνοντας την πίεση στον δακτύλιο ή ακόμα και την πίεση που ασκείται σε νευρικές ρίζες με συνέπεια την ανακούφιση από τον πόνο.
Ένας επιπλέον μηχανισμός που θεωρείται ότι συμβάλλει στην ανακούφιση από τον πόνο είναι η στεγανοποίηση του δίσκου με συνέπεια τα χημικά μόρια της φλεγμονής που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή να περιορίζονται στο κέντρο του δίσκου, μακριά από τις επώδυνες περιοχές (ρήξη του ινώδους δακτυλίου, νευρικές ρίζες). Σταματά, λοιπόν, ο πόνος στο άκρο (ισχιαλγία, μηραλγία κλπ.). Με την αναδιοργάνωση του πηκτοειδούς πυρήνα σταματά και ο εντοπισμένος πόνος που οφείλεται στην δισκοπάθεια, δηλαδή η οσφυαλγία.
Είναι καλύτερη η ενδοσκοπική δισκεκτομή από τις άλλες μεθόδους;
Συγκριτικά με άλλες διαδερμικές μεθόδους (laser, radioablation) υπερτερεί, γιατί οι προηγούμενες είναι «τυφλές» τεχνικές. Η ενδοσκοπική τεχνική πραγματοποιείται υπό άμεση όραση και μπορούν σε συνδυασμό με αυτή να χρησιμοποιηθούν οι προηγούμενες τεχνικές (laser, radiofrequency) με ασφαλέστερο τρόπο. Εξάλλου, το εύρος των παθήσεων που μπορεί να αντιμετωπιστεί ενδοσκοπικά είναι ευρύτερο από εκείνο που μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλές διαδερμικές τεχνικές.
Είναι η ενδοσκοπική δισκεκτομή η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης για όλες τις οσφυαλγίες;
Όχι. Τα αίτια μιας οσφυαλγίας είναι διάφορα. Το ζήτημα σε μια οσφυαλγία είναι η σωστή διάγνωση, δηλαδή να εντοπιστεί από πού προέρχεται ο πόνος πράγμα που δεν είναι πάντα εύκολο. Ανάλογα με το αίτιο του πόνου καθορίζεται και η καλύτερη τεχνική αντιμετώπισής του. Οι μικρο-επεμβάσεις είναι πολύ χρήσιμες γιατί επιτρέπουν την αποφυγή μιας σπονδυλοδεσίας που με παλαιότερες τεχνικές ήταν αναπόφευκτη, όμως υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που έχουν ανάγκη από σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης με σπονδυλοδεσία. Την καλύτερη συμβουλή είναι σε θέση να σας δώσει ένας γιατρός που γνωρίζει όλες τις τεχνικές.
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος που αποτελεί το κύριο σταθεροποιητικό και στηρικτικό στοιχείο μεταξύ των σπονδύλων αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο και τον πηκτοειδή πυρήνα. Όταν καταστραφεί αυτή η δομή και η σχέση μεταξύ τους, ο πηκτοειδής πυρήνας χάνει τις μηχανικές του ιδιότητες, αλλάζει κατά κάποιο τρόπο μορφή και πολλές φορές δημιουργεί τις κήλες (δισκοκήλες). Όλη αυτή η κατάσταση είναι υπεύθυνη για πόνους στη μέση, τον αυχένα ή σε κάποιο χέρι-πόδι.
Το ενδοδισκικό gel τοποθετείται υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση και με τοπική αναισθησία με λεπτή βελόνα μέσα στο μεσοσπονδύλιο δίσκο, στην περιοχή που βρίσκεται ο κατεστραμμένος πηκτοειδής πυρήνας. Το ενέσιμο φάρμακο είναι σε μορφή gel έτσι ώστε να συγκρατούνται τα συστατικά του και να μην διαχυθούν εκτός του δίσκου. Έτσι δρα τοπικά ώστε να συρρικνώσει το υλικό του πυρήνα. Καθώς το ενέσιμο υλικό είναι υδρόφιλο η συρρίκνωση αυτή πραγματοποιείται με την απορρόφηση νερού από το περιφερικό προς το εσωτερικό (κεντρικό) μέρος του δίσκου μειώνοντας την πίεση στον δακτύλιο ή ακόμα και την πίεση που ασκείται σε νευρικές ρίζες με συνέπεια την ανακούφιση από τον πόνο.
Ένας επιπλέον μηχανισμός που θεωρείται ότι συμβάλλει στην ανακούφιση από τον πόνο είναι η στεγανοποίηση του δίσκου με συνέπεια τα χημικά μόρια της φλεγμονής που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή να περιορίζονται στο κέντρο του δίσκου, μακριά από τις επώδυνες περιοχές (ρήξη του ινώδους δακτυλίου, νευρικές ρίζες). Σταματά, λοιπόν, ο πόνος στο άκρο (ισχιαλγία, μηραλγία κλπ.). Με την αναδιοργάνωση του πηκτοειδούς πυρήνα σταματά και ο εντοπισμένος πόνος που οφείλεται στην δισκοπάθεια, δηλαδή η οσφυαλγία.
Είναι καλύτερη η ενδοσκοπική δισκεκτομή από τις άλλες μεθόδους;
Συγκριτικά με άλλες διαδερμικές μεθόδους (laser, radioablation) υπερτερεί, γιατί οι προηγούμενες είναι «τυφλές» τεχνικές. Η ενδοσκοπική τεχνική πραγματοποιείται υπό άμεση όραση και μπορούν σε συνδυασμό με αυτή να χρησιμοποιηθούν οι προηγούμενες τεχνικές (laser, radiofrequency) με ασφαλέστερο τρόπο. Εξάλλου, το εύρος των παθήσεων που μπορεί να αντιμετωπιστεί ενδοσκοπικά είναι ευρύτερο από εκείνο που μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλές διαδερμικές τεχνικές.
Είναι η ενδοσκοπική δισκεκτομή η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης για όλες τις οσφυαλγίες;
Όχι. Τα αίτια μιας οσφυαλγίας είναι διάφορα. Το ζήτημα σε μια οσφυαλγία είναι η σωστή διάγνωση, δηλαδή να εντοπιστεί από πού προέρχεται ο πόνος πράγμα που δεν είναι πάντα εύκολο. Ανάλογα με το αίτιο του πόνου καθορίζεται και η καλύτερη τεχνική αντιμετώπισής του. Οι μικρο-επεμβάσεις είναι πολύ χρήσιμες γιατί επιτρέπουν την αποφυγή μιας σπονδυλοδεσίας που με παλαιότερες τεχνικές ήταν αναπόφευκτη, όμως υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που έχουν ανάγκη από σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης με σπονδυλοδεσία. Την καλύτερη συμβουλή είναι σε θέση να σας δώσει ένας γιατρός που γνωρίζει όλες τις τεχνικές.
Επικοινωνήστε
Σκαγιάς Κωνσταντίνος, Χειρουργός Ορθοπεδικός-Τραυματιολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Τ. Επικ. Επιμελητής Κλινικής
Αθλητικών Κακώσεων Νοσοκομείου ΚΑΤ
Κρέοντος 138, Αθήνα - Σεπόλια, 10443, ΑΤΤΙΚΗ
Ιατρείο: 211 700 1020
κιν. 6945 465 468
Email: doctor@orthoskag.gr